Metacognitie

Metacognitie is letterlijk de kennis over je eigen kennis. Die je vervolgens onder de loep legt. Vrij vertaald is het leren over leren. ‘Het hoe over dat wat je leerde‘ zeg ik weleens. Je bekijkt hóe je iets ontdekt, geleerd, aangepakt en ontwikkeld heb. Allemaal binnen het spectrum van leren en ontwikkelen. Niet te verwarren met didactiek, wat strategische werkwijzen zijn om mensen dingen aan te leren (hoewel het ook een didactische keuze kan zijn om metacognitieve vaardigheden in te zetten tijdens een leerproces, maar dat wordt voor nu wel heel omslachtig ;)). Metacognitie schuurt voor de directe gebruiker dicht aan tegen reflectieve vaardigheden.

Geautomatiseerde Mnemonics

Nee, mnemonics zijn geen tumblings of samosa’s Maar een creatief woord voor geheugensteuntjes en ezelsbruggetjes. Mnemonics helpen ons zintuigelijke bruggen te bouwen naar cognitieve kennis. Als ik bijvoorbeeld moet onthouden wat iemand me vertelt, dan sla ik automatisch de omgeving op waar ik op dat moment ben. Of ik onthoud de getallenreeks of het letterschema dat gekoppeld zit aan de informatie. Maar je kunt het ook bewuster doen – Zo leerde ik vroeger dat de knokkels op mijn handen de maanden zijn met 31 dagen en de dalletjes daartussen de maanden met 30 dagen. Zo hebben we allemaal onze cognitieve trucs die helpen dingen te onthouden. Als je je hier bewust mee bezig houdt, om je leerprocessen effectiever en efficiënter in te zetten, ben je bezig je metacognitieve vaardigheden te trainen.

Iedereen kan leren leren

Het grote onderscheid tussen intelligentie en metacognitie is dat het ene een toestand over je brein laat zien, en het andere een vaardigheid is. Als het er op aan komt verslaan de metacognitieve vaardigheden het intellect (Hattie, 2009 / Hertzog & Robinson, 2005 / ) en kom je veel verder door je eigen leren en ontwikkelingsprocessen te begrijpen. Al moet ik er direct aan toevoegen dat er ook onderwijskundige stromingen zijn die hier anders tegen aankijken. Metacognitieve vaardigheden zijn tegen het eind van de 20ste eeuw steeds populairder geworden.

Dit leren over je eigen leerproces laat ook de noodzaak zien van het hebben van een open mindset, emotionele agility (wendbaarheid) en de moed om nieuwe vaardigheden en mogelijkheden te onderzoeken. Metacognitief leren heeft daarom minder te maken met aanleg, en meer met overgave. Met gedragskenmerken die je laten zien wat er is, ook al is dat soms moeilijk of confronterend.

Metacognitie op deze website

Op deze website plaats ik veel links, handvat(t)en en denkwijzen die je kunnen helpen om metacognitieve vaardigheden te trainen. Hoe meer inzichten je op metacognitief niveau ervaart, des te luchtiger het leven wordt – En ruimtelijker en creatiever je digitale tuin kan groeien!

Foto & Tekening: Dr Hayley Lewis @haypsych